Sau nhiều lượt đấu giá, cuốn sách bằng vàng được nhà sưu tầm cổ
vật Cao Xuân Trường mang về Việt Nam với giá 72.750 euro, tương đương
hơn 2 tỷ đồng.Đây là cuốn sách do vua Thiệu Trị (vị vua thứ ba thời nhà Nguyễn, trị
vì từ năm 1841 đến 1847) tặng cho bà phi Vũ Thị Viên khi bà được phong
từ thứ hạng Lương Tần lên Lương Phi (1846). Cuốn sách bằng bạc được dát
vàng kích thước 14 x 23 cm, có 5 tờ, 10 trang, nặng gần 2 kg, với 186
chữ Hán nói về thân thế cũng như sự nghiệp của bà phi này. Bìa sách được
chạm trổ hình rồng, bên trong là chữ Hán nói về tiết hạnh cũng như các
đức tính của bà phi Vũ Thị Viên.

Nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường cho biết, lần đầu tiên được cầm trên tay cuốn sách vàng, anh hồi hộp, tay run bần bật vì xúc động. Ảnh: Hà Đan.

Trong
căn nhà số 31 Bà Triệu (Hà Nội) chứa đầy cổ vật với những bộ bình cổ
thời Khang Hy, tủ gỗ từ thế kỷ 19, đôi bình phong cẩn vàng bạc của vua
Bảo Đại..., nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường cho biết, cuốn sách vàng
là món đồ anh quý nhất. Anh nhớ lại, năm 2002, lần đầu tiên anh được
nghe nói về cuốn sách quý qua lời một người bạn Việt kiều Pháp. "Nghe
tin có cuốn sách như vậy, tôi rất xúc động, chỉ mong được tận mắt nhìn
thấy, sờ vào từng trang sách", anh Trường bày tỏ.
Nhưng phải đến
những năm 2004 - 2006, niềm ao ước này của người đàn ông mê cổ vật mới
thực hiện được. Anh chia sẻ, đôi tay cầm sách run bần bật vì quá xúc
động khi được cầm món cổ vật có một không hai. Từ lúc đó cho đến tận khi
đấu giá được món đồ quý này vào năm 2011, anh mới chỉ được một lần chạm
tay vào cuốn sách.
Nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường kể, để
mang được cuốn sách về Việt Nam, anh phải đi đi về về từ Canada sang
Pháp không dưới 10 lần. Ban đầu, dò la và biết, cuốn sách vàng đang được
một tướng viễn chinh Pháp trong cuộc chiến tranh Việt Nam lưu giữ, anh
đã lặn lội đến tận nhà riêng và thuyết phục người này bán. Dù vậy, mỗi
lần đề cập chuyện mua bán, anh đều bị người Pháp kia từ chối.

>>

Cơ
duyên đến với Cao Xuân Trường vào khoảng tháng 10/2010, trong một lần
đến Pháp, anh biết được thông tin khối vàng nói trên được đưa ra bán đấu
giá. "Vượt mặt" cả người Tây, Trung Quốc và một vị khách bí mật trả giá
qua điện thoại và ít ai biết, phải bán cả một căn nhà tại Canada, Cao
Xuân Trường mới đem được quyển sách vàng về Việt Nam. Ngày cuốn sách về
Việt nam là cuối tháng 3 năm 2011.

Bìa sách được chạm trổ hình rồng tinh xảo. Các trang kết nối với nhau bằng 4 chiếc khuyên cũng được đúc từ vàng pha bạc. Ảnh: Hà Đan.

Anh
kể lại, mức khởi điểm trong buổi đấu giá là 30.000 euro, tương đương
hơn 830 triệu đồng (tỷ giá hiện tại). Ngay sau đó, một vị khách Tây trả
45.000 euro (khoảng 1,2 tỷ đồng). Người Trung Quốc chốt giá 55.000 euro
(hơn 1,5 tỷ đồng). Một khách bí mật định giá 70.000 euro (trên 1,9 tỷ
đồng) qua điện thoại. Cuối cùng, Cao Xuân Trường là người thắng cuộc,
với mức giá cho cuốn sách là 72.750 euro (hơn 2 tỷ đồng).
Theo
Cao Xuân Trường, có giá trị vật chất lớn, nhưng không thể sánh với giá
trị tinh thần. Anh bày tỏ, bán một căn nhà, có thể mua lại căn khác,
nhưng nếu không mua được cuốn sách trong buổi đấu giá tại Pháp, thì cơ
hội để đem được về Việt Nam gần như rất khó. Nhà sưu tầm cổ vật này cũng
cho hay, anh không có ý định bán cuốn sách vàng cho người khác. Cũng có
khả năng, anh sẽ hiến tặng cuốn sách trên cho một bảo tàng tại Việt Nam
để báu vật mãi mãi trong nước.
Trên An ninh thế giới
tháng 6/2011, Tiến sĩ Trần Đức Anh Sơn- nguyên Giám đốc Bảo tàng mỹ
thuật Cung đình Huế cho biết, cuốn sách nói trên là sách phong duy nhất
bằng bạc mạ vàng vẫn tồn tại. Ở Việt Nam và hải ngoại, chỉ còn trông
thấy một số sách bằng đồng (đồng sách), và thể sách (sách bằng lụa).
Hà Đan